Meditatie
We oefenen meditatie niet in een aparte les, maar als onderdeel van de Qi Gong-les. Daarbij komen vijf meditatievormen aan bod, waarvan het Neo-Confucianistische "Stil Zitten"(Jing zuo) de belangrijkste is. Qi Gong en meditatie overlappen elkaar aangezien het "intreden in rust" een eerste stap is voor elke Qi Gong-oefening, en omgekeerd omdat meditatie net als Qi Gong een helende werking heeft.
Allereerst gebruiken we helende visualisaties. Zich inbeelden om in een zachte zomerregen te zitten, werkt bv kalmerend en brengt opwinding tot rust.
Ten tweede zijn er Qi Gong-meditaties. Dit zijn energetische oefeningen die uitgevoerd worden zonder lichaamsbeweging, zoals het volgen van de buikademhaling of zich concentreren op een acupunt (zoals de "13 Geestespunten"-meditatie).
Als derde soort doen we aandachtsmeditaties door te luisteren naar omgevingsgeluiden.
De belangrijkste meditatievorm voor onze les is de Neo-Confucianistische meditatie "Jing zuo" of "Stil Zitten". "Stil Zitten" is in de Lixue het complement van "Onderzoek van Alle Dingen", en zo een belangrijk element van Zelf-cultivering.
Bij Jing zuo betrachten we niet de gedachten te stoppen bv door aandacht voor of concentratie op het "Hier en Nu" (en zo de geest "te ledigen"), maar wel om ze uit zichzelf tot rust en in evenwicht te laten komen. Negatieve gedachten laten we spontaan verdwijnen. Het doel van Jing zuo is het voeden van de geest en de ontdekking van de innerlijke, universeel menselijke natuur, die in ieder mens aanwezig is. Er zijn geen formele voorschriften. Op een niet-intentionele manier, zonder forceren, laten we de emoties en gedachten tot rust komen om geestelijke helderheid te bekomen, zoals troebel water uit zichzelf helder wordt als men het laat bezinken. Op die manier kunnen we daarna betere beslissingen nemen in het dagelijks leven, die dan op hun beurt de innerlijke rust vergroten: meditatie en handelen vormen een samenhangend geheel. Dit noemen we "het innerlijke met het uiterlijke verbinden". "Stil Zitten" is het begin en het einde van meditatie. In het algemeen kan Jing zuo beschouwd worden als "de cultivering van menselijkheid".
Zhu Xi schreef hierover: "Stil-Zitten zou niet mogen wezen als samadhi binnentreden in zazen, met het afsluiten van alle gedachten. Verzamel gewoon de geest en laat hem niet afdwalen of betrokken worden met ijdele gedachten. De geest wordt dan diep onbezet en natuurlijk geconcentreerd. Wanneer er iets voorvalt, zal hij aangepast reageren. Wanneer het voorval verdwijnt, keert hij terug naar zijn diepe stilte."
Het kernbegrip voor Zazen is "Nian" (bewustzijn van leegte), in Jing zuo is het "Jing" (eerbiedvolle ernst): het gaat wel degelijk om twee duidelijk onderscheiden meditatievormen.
Een laatste meditatie vorm, die bv als afsluiting gebruikt kan worden, is zich concentreren op een positieve wens voor anderen.
"Stil Zitten" kan kort en "tussendoor" beoefend worden. Meer uitgebreide meditatie wordt best omkaderd door Qi Gong. Er is een voorbereiding nodig, en een afsluiting. Zittende Qi Gong-oefeningen kunnen gebruikt worden als inleiding tot meditatie.
Onze mediaties zijn ook kort en natuurlijk, zodat ze gemakkelijk in het dagelijks leven kunnen worden ingepast en het lichaam niet nodeloos belasten.
